TREKİST KANYONCULUK TEMEL EĞİTİM PLANI
Hazırlayan : Yılmaz Ece
I. DERS
1- Kanyon Nedir ?
2- Kanyonculuk Nedir ?
3- Kanyonların zorluk dereceleri
4- Kanyonlarımız
5- Hazırlık
Öne Keşif ve Bilgi Toplama
Aktivite Tarihini belirlenmesi
Hava durumunun önemi
Aktivite planı (Acil Durum Planı)
Teknik hazırlık
Fiziksel hazırlık
Psikolojik hazırlık
Çantaların hazırlanması
Ekip liderinin elemanlarının seçimi ve ikili sistem
Malzeme Kontrol Listesi
Kanyon kontrol listesi
II. Ders
6- Kanyona girmeden yapılacak bildirimler ve işler.
7- Kanyoncuların Teknik Eğitimleri
Kişisel teknik malzemeler ve kullanımları
a )Kask
b) İniş yönetmeni
c) Karabinalar
d) Emniyet kolonu
e) Can yeleği
f) Neopren
g) Eldiven Dizlik
f) Yardımcı malzemeler ( düdük, çakı )
Kişisel teknik malzemelerin bakımı
III Ders
8- Düğümler
a) Sekizli
b) Perlon
c) Bulin , izborço
d) Balıkçı
e) Camadan
f) Pursik
g) Tam kazık yarım kazık
IV Ders
9–İp İnişleri
10 – Emniyet Alma
Doğal emniyet Noktaları
a)Ağaçlar
b)Kayalar
c)Babalar
Yapay Emniyet noktaları
a)Bold
b)Sikke takoz friend
11-İstasyon kurma
a)İstasyon çeşitler
b)İstasyon açıları
V Ders
12- Kanyonda haberleşme
Düdükle haberleşme
İşaretle haberleşme
13- Kanyonculukta ideal giyim
14- Kanyonlarda Kamp kurulması
15- Kanyonların riski , yaşanabilecek tehlikeler ve Alınacak önlemler
a) Sel Riski
b) Taş düşmesi
c) Sudaki tehlikeler
d) Suya kapılma
16- Beslenme
17- Kanyonculuk etiği
VI Ders
18- İlk yardım
SAHA EĞİTİMLERİ
1- Kişisel malzemelerin kullanımı 2 saat
2- İp inişleri 2 saat
3- İstasyon kurma 2 saat
4- Düğümler 2 saat
Toplam Sınıf (12) Saha (8) 20 Saat
Ders I
1- Kanyon Nedir : Fransızca’dan (canyon) dilimize girmiştir. Kanyon Kalker gibi dirençli ve çatlaklı taşlar içinde, akarsuyun derinlemesine aşındırmasıyla oluşan dik yamaçlı taraçalı vadi.
2- Kanyonculuk Nedir ? Kanyonculuk ;yürüyüş, dere yürüyüşü, kampçılık, yüzme, kaya tırmanışı , ip inişi, bazı durumlarda rafting sporunun da kullanıldığı , çok yönlü , renkli bir doğa sporudur.
Renkli, heyecanlı, keyifli ve ıslak olmasının yanında teknik bilgi , beceri gerektiren , konulan kurallara harfiyen uyulması gereken , risk faktörlerinin çok fazla olduğu bir doğa sporu dalıdır.
3 Kanyonların zorluk dereceleri
Bir kanyonun zorluk derecesini ölçmek için göz önünde bulundurulması gereken kriterler
Kolay kanyonlar Zorluk derecesi 1 : Teknik bilgi ve teknik malzeme kullanımı gerektirmeyen kanyonlar
Basit Kanyonlar : Uzunluğu 3 km den az , İp kullanılan , fakat dönüşü mümkün en olan kanyonlardır.Su debileri 2 ve altındadır.
Orta Kanyonlar : Uzunluğu 3. ile 8 km arasında , en az 3 adet 10 mt den fazla ip inişi olan , su debisi 2 ve üzerinde olan kanyonlar.
Zor Kanyonlar : 8 km den uzun , en az 4 adetten fazla 10 mt lik ip inişi olan su debisi 2 ve üzeri olan kanyonlar.
Kanyon Zorluk Derecesi Tablosu:
Kanyon Adı | Ballıkayalar | Horma | Valla |
Kanyun uzunlugu | 1 | 2 | 3 |
2 km =1 2-6 = 2 6-12 = 3 12 ve üzeri=4 | |||
Suyun Debisi | 1 | 2 | 3 |
1,2,3,4 | |||
Kanyon duvarlarının yüksekliği | 1 | 2 | 4 |
0-100 = 1 , 100-400 = 2 , 400-800 = 3 800 ve yukarısı 4 | |||
Su ısısı | 0 | 4 | 4 |
25 ve üzeri 1 , 15-20 arası 2 / 20-15 arası 3 = 15 ten düşük =4 | |||
İp inişi sayıs | 0 | 3 | 2 |
ipsiz = 0 / 1-3 = 1 / 3-5 =2 / 5-10= 3 / 10ve üzeri 4 | |||
kanyonun darlıgı | 1 | 2 | 2 |
50 mt geniş =1 30 dan az 2 = 20 den az = 3 = 10 dan az 4 | |||
su kanlalrı uzunlugu | 1 | 2 | 3 |
Kanonun 10 biri 1 = 10 da 2 =2 10 da 3 3 /110 da 4 =4 | 0 | 0 | 0 |
Derece | 5 | 17 | 21 |
4- BAZI KANYONLARIMIZ
Akdağ Tokalı Kanyonu – Sandıklı
Ballıkayalar Kanyonu
Çatak Kanyonu -Kastamonu
Çoruh Vadisi – Erzurum
Eşen Çayı Kanyonu – Muğla
Göksu Kanyonu – Mersin
Göynük Kanyonu – Antalya
Güver Kanyonu – Antalya
Ihlara Vadisi – Niğde
İncesu Kanyonu – Çorum
Kapuz – Muğla Ula
Karacehennem Boğazı – Kastamonu
Karanlık Kanyon -Kemaliye
Kazankaya Kanyonu -Yozgat
Köprülü Kanyon – Antalya
Köprülü Kanyon Millî Parkı
Lamas Kanyonu – Mersin
Saklıkent – Muğla
Şahinderesi- Altınoluk
Ulubey Kanyonu – Uşak
Uşak Kanyonu – Uşak
Valla Kanyonu – Kastamonu
Yazılı Kanyon – Isparta
5- HAZIRLIK
5.1 Öne Keşif ve Bilgi Toplama
Girilecek kanyonla ilgili mutlaka bilgi toplamalısınız. Kaynak olarak interneti, bölgedeki bağlantılarınızı veya yayın organlarını veya daha önce geçişmiş bir kanyonsa bu kanyona girenlere ulaşarak bilgi almalısınız. Alacağınız bilgiler aktivite planı yapmadan önce hayati önem taşımaktadır. Kullanacağınız malzemenin , taşınacak yükün belirlenmesinde son derece yararlı olacaktır.
-İnternet
-Basın yayın
-Yerel Kaynaklar
-Haritalar
-Kanyona daha önce girenler
5.2 Kanyon aktivitelerinin tarihlerinin belirlenmesi :
Bölgeye göre değişiklik göstermekle birlikte kanyon aktiviteleri için ideal aylar yaz aylarıdır. Küresel ısınma ile birlikte mevsimlerde ve yağış miktarlarında görülen dengesizlik nedeni ile yaz ayları bile olsa hava durumu tahminleri zamanla için oldukça önem kazanmıştır. Yağış riskinin olmadığı, hava sıcaklığının düşük olmadığı zaman dilimleri seçilmelidir
Kuzeydeki Kanyonlar : İdeal aylar su akarının düştüğü Temmuz Ağustos aylarıdır.
Güney Kanyonları : Haziran -Temmuz -Ağustos –Eylül ayları kanyon aktiviteleri içi idealdir.
5.3 Hava durumunun önemi
Kanyon aktivitesinin tarihinin belirlenmesinden sonra en az 1 ay kala bölgedeki yağış durumu sık sık kontrol edilmelidir.
Bölgede ve çevresinde en az 3 gün öncesine kadar ani yağış olmadığına , ve kanyon tarihinde havanın açık olduğuna emin olduktan sonra aktivitenin başlama kararı verilmelidir. Kanyonda yaşanacak riskler konusunda yağışın önemi ele alınacaktır.
5.4 Aktivite planı (Acil Durum Planı)
g5. Acil çıkış durumlarında malzeme planı: Hayati önemi olan malzeme ve donanımlar taşınmalıdır. Acil çıkış noktaları genellikle tırmanış gerektiğinden yük mümkün olduğu kadar az alınmalıdır.
5.5 Teknik hazırlık
–Bilgilerin tazelenmesi
-Teknik malzemelerin seçimi
-Malzemelerin kontrolü
5.6 Fiziksel hazırlık Kondisyon çalışması
5.7 Psikolojik hazırlık
5.8.Çantaların hazırlanması
5.9 Ekip liderinin elemanlarının seçimi
5.10 Malzeme Kontrol Listesi
KANYON KİŞİSEL MALZEME LİSTESİ
ADET MALZEME
Teknik
1 İniş malzemesi (8li, atc, piranha , id veya desandör)
2 Hms
2 Xpress karabina
1 Emiyet kolunu
1 Kask
1 Can Yeşeği
1 Neopren
5 mt Perlon
Yarcımcı malzemeler
Çakı
DÜDÜK
İp eldiveni
Çift dizlik
1 Uyku tulumu + mat + çadır seti
1 Kafa feneri -yeek pil
Çatal laşık takımı
Kupa ve tabak
Giyim – kişisel
1 İçlik
1 Şort
1 Mayo
Tişört
2 Havlu Çorap
İnce Yağmurluk
Polar
sabun
Diş Macunu ve firçası küçük boy
Yarım boy tuvalet kağıdı
Ağrı kesici – Vitamin
5.11 Kanyon Kontrol Listesi
Ekibin büyüklüğü ve grup sayısı
En deneyimli ekip üyesi t
Rota ve koşullar
Kısıtlar
Hava durumu
Acil çıkış rotası
Harita